De Wet arbeidsvoorwaarden gedetacheerde werknemers in de Europese Unie (WagwEU) is op 18 juni 2016 in werking getreden als vervanging voor de de Wet arbeidsvoorwaarden grensoverschrijdende arbeid (Waga).
Met de WagwEU zijn de Europese detacheringsrichtlijn en de handhavingsrichtlijn in één wet geïmplementeerd. De handhavingsrichtlijn hoort bij de detacheringsrichtlijn, waarin is geregeld op welke arbeidsvoorwaarden werknemers van Europese bedrijven recht hebben wanneer zij tijdelijk in een andere lidstaat gaan werken. De handhavingsrichtlijn bevat maatregelen om beter te controleren of werknemers de arbeidsvoorwaarden krijgen waar ze recht op hebben.
Er zijn drie categorieën van detachering
Werkgevers uit andere EU-landen die tijdelijk met personeel in Nederland een klus komen verrichten (detacheren) vallen onder de WagwEU. Er zijn drie categorieën van detachering:
- Zuivere dienstverlening. Hiermee wordt bedoeld dat een dienstverrichter uit een andere lidstaat onder zijn leiding en toezicht en op zijn rekening met personeel een klus komt uitvoeren in Nederland. Denk bijvoorbeeld aan een Duits bedrijf dat in opdracht van een Nederlandse dienstontvanger een brug komt bouwen.
- Detachering binnen multinationale concerns. Detachering kan ook plaatsvinden door een medewerker van een vestiging van een concern in een andere lidstaat lidstaat te detacheren naar een vestiging van hetzelfde concern in Nederland.
- Uitzendarbeid. Het ter beschikking stellen van uitzendkrachten in Nederland terwijl het uitzendbureau in een andere lidstaat is gevestigd. Bij uitzendarbeid liggen leiding en toezicht niet meer bij de dienstverrichter (het uitzendbureau), maar bij de inlener (de dienstontvanger). Het uitzendbureau blijft verantwoordelijk voor de arbeidsvoorwaarden van de uitzendkracht.
Harde kern van arbeidsvoorwaarden
Werkgevers zijn verplicht bepaalde minimumarbeidsvoorwaarden toe te kennen aan het personeel dat tijdelijk in Nederland komt werken.
De zogenoemde harde kern van de arbeidsvoorwaarden bestaat in ieder geval uit de Nederlandse arbeidswetten: de Wet minimumloon en vakantiebijslag, de Arbeidstijdenwet, de Arbeidsomstandighedenwet, de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs en de Algemene wet gelijke behandeling.
Cao van toepassing
Als een buitenlandse werkgever aan de slag gaat in een sector waarin een algemeen verbindend verklaarde cao van toepassing is, dan geldt daarnaast de harde kern van de arbeidsvoorwaarden uit deze cao. De gedetacheerde werknemers hebben recht op toekenning van de algemeen verbindend verklaarde cao-bepalingen die gaan over:
- maximale werktijden en minimale rusttijden;
- het minimum aantal vakantiedagen, gedurende welke de verplichting van de werkgever om loon te betalen bestaat, en extra vergoedingen in verband met vakantie;
- minimumloon,waarbij tot dit minimumloon in ieder geval behoren:
- het geldende periodeloon in de schaal;
- de van toepassing zijnde arbeidsduurverkorting per week/maand/jaar/periode;
- toeslagen voor overwerk, verschoven uren, onregelmatigheid, waaronder feestdagentoeslag en ploegentoeslag;
- tussentijdse loonsverhoging;
- kostenvergoeding: reiskosten en reistijdvergoeding, pensionkosten en andere kosten noodzakelijk vanwege de uitoefening van de functie;
- periodieken;
- eindejaarsuitkeringen;
- extra vergoedingen in verband met vakantie,en waarbij niet tot dit minimumloon behoren: aanspraken op aanvullende bedrijfspensioenregelingen en op bovenwettelijke sociale zekerheidsaanspraken en vergoedingen boven het loon voor door de werknemer in verband met de detachering te maken onkosten voor reizen, huisvesting of voeding;
- voorwaarden voor het ter beschikking stellen van werknemers;
- gezondheid, veiligheid en hygiëne op het werk;
- beschermende maatregelen met betrekking tot de arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden van kinderen, jongeren en van zwangere of pas bevallen werkneemsters;
- gelijke behandeling van mannen en vrouwen, alsmede andere bepalingen inzake niet-discriminatie.
Of er een algemeen verbindend verklaarde cao van toepassing is, is na te kijken op http://cao.minszw.nl/.
Indien de arbeidswetten niet wordt nageleefd, kan de Inspectie SZW een boete opleggen. Indien de harde kernbepalingen uit de cao niet worden nageleegd, kunnen sociale partners een vordering instellen.
Handhaving
De handhavingsrichtlijn bevat verschillende maatregelen om er voor te zorgen dat de harde kern van de arbeidsvoorwaarden beter kan worden gehandhaafd. Zo kunnen Inspectiediensten uit de lidstaten informatie met elkaar uitwisselen en kunnen opgelegde over de grens worden geïnd.
Vier administratieve plichten
Daarnaast zijn er een aantal administratieve verplichtingen voor bedrijven die tijdelijk in Nederland een klus komen doen. Het gaat om vier zaken:
- Inlichtingenverplichting (alle info verstrekken aan de Inspectie SZW die noodzakelijk is voor de handhaving van de WagwEU)
- De verplichting om bepaalde documenten zoals loonstrookjes en arbeidstijdenoverzichten aanwezig hebben op de werkplek (of direct digitaal beschikbaar te hebben)
- De verplichting om een contactpersoon aan te wijzen die de Inspectie SZW kan benaderen en als aanspreekpunt fungeert.
- Meldingsplicht. Buitenlandse dienstverrichters dienen vooraf een melding doen over waar en wanneer en met welke werknemers er in Nederland een klus wordt gedaan. De ontvanger van de dienst in Nederland moet controleren of de melding is gedaan en of deze juist is.
Het niet nakomen van de eerste drie verplichtingen is met ingang van 18 juni 2016 beboetbaar. De meldingsplicht treedt in werking als er een digitaal systeem gereed is waarmee de melding kan worden gedaan. Er hoeven nu dus nog geen melding en te worden gedaan en gecontroleerd.
Om schijnzelfstandigheid tegen te gaan moeten ook zelfstandigen voldoen aan de inlichtingenverplichting en een beperktere verplichting om een aantal documenten op de werkplek te hebben. Ook gaat er later een beperktere meldingsplicht voor zelfstandigen gelden.
Bron: Ministerie van Sociale Zaken